HAYIR DEMEK
Psk.Çiğdem Alparslan Karakuş
Arkadaşınız sizden borç istiyor fakat biliyorsunuz ki geçmişte de birkaç kez borç istemişti ve
ne yazık ki arkadaşınız borcunu geri ödeme hususunda iyi bir sicile sahip değil. Ve siz
aslında kendinizi fazlasıyla kullanılmış hissettiğiniz halde ona hayır demekte
zorlanıyormusunuz? Ya da hayır demeyi başardınız fakat kendinizi suçlu ve kötü mü
hissediyorsunuz?
Neden Hayır demek bu kadar zor?
Doğumumuzdan itibaren onay almak, varlığımızın kabul görmesi sağlıklı ve mutlu bir yaşam
için temel gereksinimlerimizden biridir. Bizler yetişirken çeşitli şekillerde onay almayı
öğreniriz, mesela başkalarına evet dediğimizde bizi daha çok sevdiklerini, başkalarıyla aynı
fikirde olmadığımız zamanlarda, kendi fikrimizi ifade etmenin gruptan dışlanmamıza sebep
olacağını düşünüyor olabiliriz. Çünkü, bizler beğenilmek ve sevilmek isteriz ve birinin
isteğini reddettiğimiz de sevilmeyeceğimizi, onay almayacağımızı düşünürüz.
Niçin Hayır demeliyiz?
Yeterince vaktimiz ve kaynağımız olmadığında, değerlerimizle düşüncelerimizle çelişen
isteklerle karşılaştığımızda, kişisel ihtiyaç ve isteklerimizle çakışan durumlarda veya
kendimizce reddetmek için sebeplerimizin olduğu durumlarda hayır diyebilmeliyiz. Aksi
halde her şeyden önce kendimize olan saygımızı kaybederiz, başkalarının bizi sömürmesine
izin vererek, kendi kendimizi de sömürmüş oluruz. İstemediğimiz halde evet dersek,
neticesinde hissedeceğimiz hisler; kızgınlık, kullanılmışlık hissi, utanç, mutsuzluk, düşük öz
değer olacaktır.
Gençlere ve Çocuklara Hayır demeyi öğretmeliyiz
Çocuk ve gençler için negatif akran baskısı tehlikeli sonuçlar doğurabilmektedir. Hayır deme
becerisi gelişmemiş çocuk ve gençler akran baskısını daha kolay boyun eğerler. Genç
,bağımlılık yapan maddeye, arkadaş grubuna ayak uydurma,dışlanmama isteği adına hayır
diyemeyebilir. Ya da bir çocuk, art niyetli bir kimsenin istismarına, hayır demeyi bilmediği
için daha açık hale gelir.
Nasıl Hayır demeli?
Hayır cevabını almak pek çok kişi için tatsız bir durumdur. Bunun için hayırı
karşımızdakinin duygularını incitmeyecek bir tarzda fakat aynı zamanda kendinden emin ve
kesin bir şekilde dile getirmemiz önemlidir.
Beden dilinizin ve ses tonunuzun söylediklerimizle uyumlu olmasına dikkat edin.
Karşımızdakiyle göz kontağı kurarak, gündelik sakin bir konuşma tonu kullanın.
Hayır dedikten sonra kısa ve net şekilde sebebini belirtin. Sana ödevinde yardım
edemeyeceğim, çünkü öğretmen herkesin ödevi yardım almadan yapması gerektiğini
söyledi.
Şu anda seninle konuşamayacağım, yarın erken kalkmam lazım ve kendimi çok
yorgun hissediyorum.
Uygun durumlarda isteği başka bir zamana erteleyin. Bugün müsait değilim fakat
önümüzdeki hafta görüşebiliriz.
Uygun durumlarda farklı bir şekilde yardımcı olabileceğinizi belirtin. Senin için bu
raporu yazamam fakat istersen sen yazarken sana okuyabilirim.
Bazı durumlarda düşünmek için süre isteyebilir ve düşündükten sonra karar
verebilirsiniz. Sana borç verip veremeyeceğimi, bu ayki harcamalarıma bir göz
attıktan sonra söyleyebilirim.
Dürüst ve açık olun. Seninle vakit geçirmek hoşuma gidiyor fakat gideceğimiz
yerlere hep sen karar veriyorsun. Aslına bakarsan, oraya gitmek istemiyorum.
