İyi Bir İlişki Nasıl Olur?
İlişkiler hakkında düşünmenin bir yolu gözünde kesiksiz bir bütünü canlandırmaktır.
―――――――――| ――――――――――――――|―――――――――――――
Narsistik (Alıcı) Sağlıklı Bağımdaş (Verici)
Sağlıklı ilişki kesiksiz bir bütün oluşturan bu bandın ortasında bulunur ve her iki yöne doğru ileri-geri hareket etme esnekliğine sahiptir. Sağlıklı bir ilişki bu ilişkide yer alan kişilerin her iki yönün de en uç noktasına ulaşmaması ve bir noktada uzun süre kalmaması demektir. Narsistlerin nasıl olduğunu hepimiz biliriz – bunlar başkalarına veremeyen, ama her şeyi karşıdan bekleyen insanlardır. Bu insanlar ben- merkezciliğe örnektirler ve başkalarını kullanabildikleri sürece kendileri için herhangi bir şey yapmak gibi bir niyetleri yoktur. Bağımdaş (ortak bağımlılık geliştiren) ise bunun tam tersidir ve bir sonraki soruda detaylı olarak incelenecektir. Yukarıdaki şema sağlıklı bir ilişkinin aşırı vericilik ile aşırı alıcılığın ortasında bir yerde olduğunu göstermektedir.
İyi bir ilişki ayrıca kendine ve diğer insana karşılıklı saygı ve şefkat gerektirir. Bunlar büyük olasılıkla uzun vadeli iyi bir ilişkinin en önemli özellikleridir. Bu nitelikler iyi bir ilişkide sevgiden çok daha önemli olabilirler ve genellikle de öyledirler. Eğer sevgi saygı ve şefkat demekse, o zaman sevgi önemlidir. Ama çoğunluklar sevgiyi ihtiyaç duymak olarak tanımlarız ve ‘sevdiklerimize’ saygısız ve kötü davranırız. Eğer sevgi dediğimiz, sevgi maskesine bürünmüş ihtiyaçsa, bu iyi bir ilişki ile sonuçlanamaz. İyi bir ilişki ayrıca güven, kabul, iletişim, gerçek bir hoşlanma duygusu ve gerektiği zaman uzlaşmaya gönüllü olmaktan oluşur. Karşımızdaki kişinin, kendi gereksinimleri, değerleri ve seçimlerine sahip, bizden bağımız bir insan olduğunun kavranması gereklidir. Hepimiz karşımızdakinden ve ilişkiden bağımsız bir takım şeylere sahibiz ve tabii ki bu karşımızdaki için de geçerlidir. İyi bir ilişki sürekli yakınlık veya düzenli paylaşma ve anlaşma değildir. Bu özellikler kısa sürede ilişkiyi boğar ve sıkıcı yapar.
İlişki kurmak için önemli bir neden kendimizi büyümeye ve gelişmeye açmaktır. Bu büyüme ve gelişme tehdit dolu veya ürkütücü bir ortamda gerçekleşemez. İyi, sağlıklı bir ilişki bu çılgın dünyada gösterişe gerek duymaksızın kendimiz olabileceğimiz güvenli, yüreklendirici bir ortam sunar. Duygularımızı ifade etmemizse, hatalar yapmamıza, deneyimler yaşamamıza, risk almamıza olanak tanır ve bu arada biz gelişiriz. İyi bir ilişki destek ve gelişme dışında, insanı canlandırır ve bazen de güzel bir ‘tekme’ atar.
Günümüzde iyi bir ilişkiye sahip olma konusundaki problemlerden biri örnek alınabilecek uzun vadeli ilişki modellerinin çok az olmasıdır. Toplumumuz (batı modeli) bize ilişkilerde cinsel çekimin ve bağımlılığın önemli unsurlar olduğunu, ayrıca ilişkiye girmenin amacının kendi gereksinimlerimizi karşımızdakinin kanalıyla karşılamak olduğunu öğretti. Bu öğretiyi aşmanın tek yolu sahip olabileceğimiz ilk ve en önemli ilişkinin kendimizle olan ilişkimiz olduğunu kabul etmektir. Diğer bütün ilişkiler bunu takip eder – bir başkasıyla kendinizle olan ilişkinizden daha iyi bir ilişkiniz olmaz. Kimse sizi sevilme istediğiniz şekilde sevmez; kimse sizin ihtiyaçlarınızı karşılamaz.
Susanna McMahon’un Terapistim Yanımda isimli kitabından alınmıştır.
