Marifet
Herkesin bir marifeti var elbet, hiçbir şeyi kitaba göre olmayan bir ortamda yaşamak ise başlı başına bir marifet.
Şehirlerimizin şehircilik kitabında yeri yok, cemiyetimizin cemiyet kitabında. Yani kitaptaki tarifle uyumlu olan yanı devede kulak. Gemisini yüzdüren kaptana selam, amaç için her araç mubah nasılsa Makyavelist fetvada. Önce can, herkes canan; benmerkezci olan merkez oluyor, hayranı ise herkes oluyor nasılsa. ‘Marifet mahkemesinden verilen hükme göre’, kronikleşmiş bir mesele bu mesele.
Marifet sahibine arif derlerdi, arife de tarif gerekmezdi. Şimdi de kendilerine tarif gerekmeksizin marifet sergileyenler hayli ziyade. İlim ile irfanı ayırırlar, irfan sahibine arif ve irfandaki yetisine de marifet derlerdi; ilim için bilim elinden geleni ardına koymuyor da irfan için ne yapılıyor; bilgim dışında. Maarif teşkilatı idi eski adı milli eğitim bakanlığının, maarif nazırı idi bakanı da; eğitim askerde olurdu öğretim mektepte kimine göre. Eğitim çavuşu vardı bizim asker olduğumuz yerde, okullarda da vardı ya; ‘yandım çavuş yandım senin elinden’.
İnsanımızın marifetini geliştirmeliyiz elbette, ancak marifet pozitif anlamlı bir kelime idi kamusta; şimdilerde o da aksından kaydı galiba. Ya da marifetini alkışladıklarımız eskiden görsek yadsıyacaklarımız oluverdi. Sanırsam toplumsal değerlerimiz küreselleşti. Dairevi oldu her şey, her bir daireden bu husus kutsana kutsana; kutsalımız oluverdi daire de. Dairenin çapı da alanı da olurdu, bu hususa dair bir iki de formül bulunurdu. Daire fiyatları artıyor kimi yerde diye izci ve takipçiler danışanlara rehberlik eder oldu, artanı eksileni bilmek konumlanmada yaşamsal bir önem arz etmekte zira çağın icabı. Bir dairede adamını buldun mu olmazların oldurulduğu akait kaidelerine eklendi öte yanda.
Kanun nizam ne der, bu işin ilmi irfanı ne demiş ve nasıl yön ve yol göstermiştir hususu önem arz etmez olmuştur. Oysaki medeni olmak insanlık birikiminden, yaşanmış deneyimlerden ve uzun vadeli çözümlerden yana olmaktır. Kitabın neresinde olduğu belli olmayan, ‘devlet benim’ mantığından hareketle her kamu adına iş yapanın aklına ve keyfine esen esine göre iş ve işlem yapmasının bedelini kamu ödemesine rağmen bir gün ben de orada olacak ve kendi egomu gerçekleştireceğim umudu ile herkes sırasını beklercesine bu işe cevaz verir olmuştur. Kamil olmayan ve kitabın ortasından olmayan işlere hayır diyecek erlerimiz her işte bir hayır vardır diyerek her işi onar olumlar olmuştur.
Tam da lafın burasında geliyor sırası, ‘marifet iltifata tabidir’ sözünü söylemenin. Kirlenme ve yozlaşma kelimesi anlamını buluyor işte ‘pis pise mis kokar’ sözünde. Tercihlerimizle oluşuyor yaşamımız bizim de, her tuğla bir sonraki tuğlaya temel oluyor. Her arpa hasadında ambara konan daneden tarlaya geri kalan arpa sapı gübre oluyor bir sonraki mahsule, ondan doğuyor belki, onda buluyor muhtaç olduğu kudreti. Hiçbir gömü kalmıyor ilelebet yerde, magma bile arada çıkıyor yerin üstüne. Hiçbir yerin üzerindeki ilelebet kalmıyor üzerinde, her varlık bir tohum gibi gömülüyor yere vakti saati gelince. İnsan bile dirilmeyecek mi gömülünce, her içimize gömdüğümüz de bitiyor elbette. İyi niyet ise de kötü niyet ise de; hatta senin niyetine bile bakmayım o iyilik ise iyi bir neseple türüyor kötülük ise kötü bir neseple.
İltifat edilen marifetler ortalıkta gırla, kendine yabancılaşma ve bir başkasına öykünme safhasında insan kendi bindiği dalı kestiği de olmuyor değil ama. İngilizce öğrensin isterken velet, bakıyor peder İngilizce yaşamaya başlamış; İngiliz dilini okuturken İngilizliği öğretivermiş ona, ancak atası ona ana dilinde öğretememişmiş Türklüğü –İslamlığı. Şeytan cemiyetimizin kültürünü neslini ve ekonomisini bozmuştur marifetiyle, yani bizim marifet yoksunluğumuz vesilesi ile. Kitap o bunu yapar diyor sen gereğini yapmazsan, o yapmış baksana; yapmamışız işin gereğini demektir bu veri. Arş ileri marş ileri…
