Sosyal Fobi
Sosyal
fobi, sosyal ortamlarda başkaları tarafından inceleme altında tutulduğu
endişesi duyulması, performans gösterilmesi gereken durumlarda eleştirilme ya
da küçük düşme korkusunun yaşanması gibi belirtiler veren bir Anksiyete bozukluğudur. Kişi bu
korkunun yaşanmasından kurtulamak için bu tür
sosyal ortamlara girmekten kaçınır. Kaçınma nedeniyle kişinin sosyal, meslekî
ya da aile yaşamı olumsuz yönde etkilenir. Sosyal
fobi iki farklı şekilde görülür. - Genel:
Korkular hemen her durum için geçerlidir. - Özel:
Yalnızca özel bazı durumlar için geçerlidir. (Başkalarının
önünde imza atmak, yemek yemek vs gibi.) Sosyal
fobide en sık karşılaşılan belirtiler şu şekilde sıralanabilir. - Çarpıntı - Titreme - Terleme - Kaslarda gerginlik - Midede rahatsızlık hissi - Göz temasından kacınma - Göğüste sıkıntı hissi - Sıcak ya da soğuk basması - Başta
ağırlık hissi - Başağrısı. - Konsantrasyon
eksikliği. - yüz
kızarması. Bu
durumda kişi zaman içerisinde bu belirtilerle yaşamaya alışabilir. Ancak
hayatının değişik alanlarını kısıtlamaya başlayan belitiler
bir gün iş güç yapmayı da engellemeye başlarsa işi için tedavisi şart bir
durum haline gelir.Yaşanan bu belirtiler kişide
derin bir korku ve heyecan hali lie birlikte
görülür. Korkulan
durumlardan kaçıma davranışı genellikle çok belirgindir. Ve bazen tam bir
sosyal yalnızlıkla sonuçlanabilir. Korkulan durumlarda kaçınmak için olmadık
şeyler yaparlar. Bir seminer vermesi gereken kişinin seminer iptal olsun diye
ayağının kırılmasına bile sevineceğini söylemesi hatta bunun için dua
ettiğini söylemesi olayın ne kadar sıkıntı verici olduğunu anlatmak için
yeterlidir. Sosyal
fobisi olanlar genelde aşağıdaki durumlarda sosyal fobi belirtilerini yoğun
olarak yaşarlar. - Topluluk önünde konuşmak. - Bir
işle uğraşırken seyredilmek. - Başkalarının önünde yemek yemek-içmek. - Otorite konumundaki kişilerle temas etmek. - Misafir kabul etmek. - Başkaları
ile tartışmak. - Toplulukta telefonla konuşmak. - Tanımadığı kişilerin gözlerinin içine bakmak. - İlgi odağı olmak. - Başkalarının önünde yazı yazmak. Sosyal
fobi belirtilerini bazen kişi kaygı belirtilerinden birisiymiş gibi
düşünebilir. Korkulan
durumdan kaçma davranışı genellikle çok belirgindir. Tam bir sosyal
yalnızlığa yol açabilir. Başlangıç yaşı sosyal fobide çok erkendir.
Hastaların %40’ında başlangıç yaşı 10’un altındadır. Hastaların %95’inde ise
başlangıç 20’nin altındadır. Okul fobisi olan çocukların %40’ında ise sosyal
fobi olduğu belirtilmektedir. Sosyal
fobinin başlama yaşının erken olması ciddi sorunlar doğurur. Okul başarısı
etkilenir. Bazıları okulu bırakmak zorunda kalır. Yine birçok psikiyatrik
rahatsızlığın ortaya çıkmasına da yol açabilir. Bunların içinde en önemlisi
depresyon, alkol bağımlılığı ve ilaç bağımlılığıdır. Özellikle batılı
ülkelerde yapılan çalışmalarda sosyal fobide alkol kullanımı normal toplum
bireylerine oranla 2,5 kat daha yüksek bulunmuştur. Bu da alkolün süperegoyu baskılaması daha rahat davranmayı sağlaması
ile açıklanabilir ki bu durumda zamanla alkol bağımlılığı riskini
artırmaktadır. Alkolikler arasında yapılan bir çalışmada sosyal fobi görülme
sıklığının normale oranla 9 kat fazla olduğu tespit edilmiştir. İntihar
düşünceleri ve girişimleri sosyal fobide yaşanan sıkıntıya bağlı olarak sık
görülmekle birlikte sosyal fobiye başka psikiyatrik rahatsızlıklar ilave
olduğunda daha da artmaktadır. Dolayısıyla sosyal fobi bir an önce tanınmalı
ve tedavi edilmelidir. kaynak: vikipedi |