ZİHİN TEORİSİ TÜM SINAV SORULARI
Prof. Dr. Yılmaz Özakpınar
ZİHİN TEORİSİ
Yılsonu Sınavı 7 Haziran 1994
1. Zihnin dış dünya ile bağlantısı semboliktir. Açıklayınız. ( Teknik bir sorudur. Cevabınızın da öyle olması tavsiye edilir. )
2. Bilimin konusu ne olursa olsun , hareket noktası deneyimdir. Yorumlayınız ve Wundt ‘un , doğa bilimlerinin ve psikolojinin deneyime yaklaşımları arasında yaptığı ayrımı eleştirel bir gözle inceleyiniz.
3. ‘‘Deneme-yanılma’’cı ve ‘’kavrayış’’cı öğrenme görüşleri arasında bir zıtlık
yoktur. Açıklayınız.
4. Piaget’nin zihin gelişmesi ve dış dünyayı tanıma mekanizması tasarımını betimleyiniz.
5. Şartlı refleks öğrenme unsurları da içermekle beraber esas itibariyle dikkatle ilgili bir olgudur diyenler, bu olgunun ne gibi özelliklerine göre bu hükme varıyorlar ?
6. Behavioristlerin ‘‘uyaran’’ kavramı nasıldı ? Gestalt’cılar, information teoriciler ve etologlar ‘‘uyaran’’ kavramına ne gibi boyutlar getirdiler?
7. Zeka eğer doğuştan gelen kapasite ve potansiyel ise , onu belli bir zaman diliminde ve belli bir testle niçin değerlendiremeyiz ?
8. Tamamen objektif bilim kuralları çerçevesinde kalarak , görünmeyen bir zihin mekanizması hakkında teori kurabilmenin mantığını bilim metodolojisine göre açıklayınız.
Prof. Dr. Yılmaz Özakpınar
ZİHİN TEORİSİ
2. Ara sınavı 12.5.1994
1. İnsanın gelişme gösteren bir biyolojik varlık olması zihin teorisine ne gibi görevler yüklemektedir ?
2. Wundt’un yüksek zihin süreçlerinin insanın kültür yaratışları incelenerek en iyi anlaşılabileceği görüşünü bir deneysel psikolog olarak eleştiriniz .
3. İnformation teorisi ‘‘ behaviorizm’’ ve ‘ ‘Gestalt Psikolojisi’’tarafından ortaya konmuş ‘‘uyaran’’ kavramına ne gibi yeni bir boyut getirdiğini açıklayınız.
4. Hebb ; ‘‘ Öğrenme teorisi algı teorisinden bağımsız olmaz .’’demiştir. Yorumlayınız.
5. Belli bir zaman içerisinde uygulanan zeka testi zekayı ölçer mi ya da ne anlamda ölçer ? Günümüzde ki zeka teorilerinin temel eksikliği buna göre nedir ?
6. Wundt’ un fizikçi ile psikoloğun temel metodoloji ile yaklaşımlarında yaşadığı ayrım geçerli mi ?
7. Watson’un objektiflik anlayışının doğru ve yanlış yönlerini belirtiniz
8. Etolojinin zihin teorisine katkısını değerlendiriniz .
Prof . Dr . Yılmaz Özakpınar
ZİHİN TEORİSİ 1. ARASINAVI 20 Aralık 1994
Sorular :
1. Bütün canlıların davranışlarını objektif ve karşılaştırmalı olarak incelememize imkan verecek bir ‘’zihin ‘’ tasarımı nasıl olmalıdır ?Tartışınız.
2. (a) Ampiristlerin ve rasyonalistlerin ‘’zihin ‘’ anlayışlarını açıklayınız.
(b) Piaget, ‘zihin ’ ve ‘bilgi ’ kavramları bakımından onlara nasıl bir alternatif getirmiştir ?
3. Biz dışımızdaki dünyayı kavramaya çalışırken onun kopyasını çıkarmıyoruz,sembolik
bir modelini inşa ediyoruz.Açıklayınız ve tartışınız.
4. Bilgilerimiz dış dünyayı gerçekte nasılsa öyle ve aynen kavramıyorsa, dış dünyaya
nasıl uyum sağlıyoruz ?
5. Wundt’a göre bütün bilimlerin hareket noktası deneyimdir. Fakat ona göre doğa
bilimleri ile psikolojinin deneyimi inceleme tarzları farklıdır. Wundt ‘un bu görüşünü
açıklayınız ve eleştiriniz.
6. Bugünkü bilim metodolojisine göre , Watson ve Skinner tipi behaviorizmin objektiflik
anlayışını eleştiriniz.
7. Psikoloji bir temel bilim olarak niçin biyolojik bilimler çerçevesindedir? İnsanın
sosyal bir varlık olması buna niçin bir engel teşkil etmez ?
9. Gestalt psikolojisi ve İnformasyon teorisi , behaviorizmin ‘uyaran ‘ kavramını ne gibi
gerekçelerle genişletmişlerdir ?
Prof. Dr.Yılmaz Özakpınar
ZİHİN TEORİSİ
2.Ara sınavı 18.4.1995
1. Hull’un ve Deutsch’un , ihtiyaç mekanizmasının işleyişi ile ilgili teorilerini karşılaştırınız.
2. Zihin duyu izlenimlerini pasif olarak almaya değil , ‘‘ anlama’’ya yönelik bir sistemdir. Algı ve hafıza süreçlerinin ne gibi karakteristikleri bu görüşü destekleyici kanıt oluşturur?
3. Değişmez bir şekilde doğuştan belirlenmiş bir ‘‘kapasite’’ var mıdır ? Gelişme sürecini bu soru açısından inceleyiniz
4. Uyaranları almada ‘‘ dikkat’’ denilen merkezi süreç işlev görür ; fakat dikkati toplayabilmek ve düşünceyi sürdürebilmek için uyarılmaya ihtiyaç vardır.Değerlendiriniz.
5. Konstant nasıl mümkün oluyor ?
6. Konstansa imkan veren prensibin , temel bir zihin prensibinin değişik bir şekli olabileceğini düşündüren çeşitli psikolojik olgular nelerdir ? Bu olguların prensibe ilişkin yönlerini kısaca değerlendiriniz.
7. Sibernetik ve information teorisini psikolojik olayların incelenmesine getirdiği farklı yaklaşımı açıklayınız.
8. Belirli bir problemin öğrenilmesi ile öğrenme açısından oluşumu arasında Harlow’un yaptığı ayrımın dayanağı nedir ?
Prof. Dr. Yılmaz Özakpınar
ZİHİN TEORİSİ
Yılsonu sınavı 30. 5. 1995
1. ‘‘Bilincin varlığını ve işlevlerini kabul etmek , psikolojinin inceleme metodu olarak iç gözlem metodu’ nu kabul etmeyi gerektirmez .’’ Wundt’ u ve Watson’ u eleştiriniz.
2. Wiener’ in sibernetik yaklaşımla ortaya koyduğu servomekanizma (kendini ayarlayıcı sistem ) görüşünün ve Shannon ve Weaver’ in information teorisi yaklaşımının , davranış sisteminin tasarımlanmasına getirdiği katkıyı belirtiniz.
3. a) Tabes dorsanil hastalığını , bozulmuş bir sevomekanizmanın sonucu olarak analiz ediniz.
b) Başka ne gibi nörolojik hastalıklar bu niteleme çerçevesine girer ?
c) şizofreni ve başka ruh hastalıklarını bu yaklaşımla analiz etmeye çalışırken neler söyleyebilirsiniz ?
4. Sisteme aynı anda verilen iki ayrı mesaja peş peşe tepki yapılmıştır. Broadbent bu tip gözlemlere dayanarak , sistemin ne gibi karakteristikleri olduğunu postüle etmiştir ?
5. Öğrenme incelemelerinde, aynı davranış özelliğinin motivasyon süreci sonucunda da, dikkat süreci sonucunda da doğabileceği iddia edilmiştir. Değerlendiriniz.
6. Alışma ( alışkanlık değil ) ve seçici mekanizmada yeni uyaranların önceliği olgularını biyolojik açıdan değerlendiriniz.
7. Berkeley’e göre dış dünyanın varlığını iddia edemeyiz. Tek realite zihin ya da doğrudan doğruya farkında olduğumuz kendi fikrimizdir. Doğa bilimcisi bir psikolog gözüyle , bu felsefi düşünce karşısında , bizi doğadan kopartacak , ama bu düşünceyi de göz ardı etmeyecek bir zihin ve zihnin işlevi tasarımı nasıl olabilir ?
8. Newton , ‘‘biz olayların aslında ne olduğunu ve niye öyle olduğunu bilmiyoruz; ancak, olaylar arasında belirli ölçüler gösteren bağlaşıklıkları saptıyoruz’’ demiştir. Bu görüşü , örneğin hafıza’nın incelemesine uygulayarak , bu konudaki bilgilerinize ilişkin yargılara varınız.
ZİHİN TEORİSİ
1.Ara sınavı 19.12.1995
1. İnsan kaplumbağadan çok farklıdır; ama ikisini de aynı ‘‘zihin’’ kavramı çerçevesinde inceleyebiliriz Yorumlayınız.
2. İnsanda ki düşünme sürecinin hiçbir hayvan türünde bulunmayan özelliği nedir? Açıklayınız
3. Etologlar , her canlı türünün ayrı bir algı dünyası olduğunu vurgulamışlardır. Bu saptama, zihin teorisi ve insan bilgisinin niteliği bakımından bizi ne gibi sonuçlara götürür?
4. Doğada normal ve anormal diye bir ayrım yoktur. Sebepleri anlaşılınca her şey normal ve doğal olur. Claude Bernard’ ın bu sözü yorumlayınız.
5. Zeka değerlendirmeleri, belli bir zaman kesiminde ki kabiliyete göre değil, belirli şartlarda ki kabiliyet artış hızına göre yapılmalıdır. Doğru ya da yanlış ise niçin ?
6. Konstans nasıl oluşuyor ?
7. a)İnsan, bilincin de olduğunun da bilincin de olan ve iç gözlem yapabilen bir varlı olmasaydı, fizik de dahil hiçbir bilimsel inceleme yapamazdı.Açıklayınız.
b)Buna rağmen , bugün , bilinç halleri psikolojinin temel konusu olmadığı gibi, iç gözlem de psikolojinin esas metodu değildir. Niçin ?
8. ‘‘Alışma’’ ve ‘‘şartlı refleks’’ olgularını adaptasyon ve dikkat kavramları açısından analiz ediniz.
Prof. Dr. Yılmaz Özakpınar
ZİHİN TEORİSİ
2.Ara sınavı 16.04.1996
1. Hayvanlarda
a) kültür
b) tarih
yoktur. Zihin kavramı açısından bu yokluğun sebebini analiz ediniz.
2. Gerçek dünyanın bütününde mi yaşıyoruz? Algı dünyası kavramını açıklayınız ve zihin teorisi bakımından ne anlama geldiğini müzakere ediniz.
3. Sartre’nin felsefi görüşünü benimsemenin mantıksal sonucu olarak , psikolojinin bilim olma iddiası ortadan kalkar mı ? Açıklayınız.
4. Öğrenme de hassas ya da kritik devre kavramını açıklayınız ve bu kavrama yol açan araştırmaları zikrediniz.
5. Chomsky’nin doğurucu gramer görüşünün psikolojide ki etkisini inceleyiniz.
6. İnsan düşüncesinin deneylerle incelenebileceği kanaatinde olmayan Wundt , nasıl bir inceleme yolu öneriyordu ? Bu inceleme yolu ışığında, insanı anlama da deneysel psikolojinin yeterliliği meselesini inceleyiniz.
7. Psikoloji ‘‘sosyal’’ davranışları incelediği zaman bile bir sosyal bilim değildir. Açıklayınız.
8. Duyu adaptasyonu ile duyum eşiği ilişkisini gösteriniz.
Prof. Dr. Yılmaz Özakpınar
ZİHİN TEORİSİ
Yılsonu Sınavı 04.06.1996
1. ‘‘Bilim yapabilmemiz entrospeksiyon yeteneğimizden kaynaklanır. Buna rağmen entrospeksiyon, psikolojide bilimsel bilginin kaynağı olamaz.’’ Yorumlayınız.
2. ‘‘Behaviorizmin objektif gözlem üzerine ısrar etmesi doğru idi; fakat duyularla algılanamayan zihinsel işlevleri yok sayması doğru değildi.’’ Açıklayınız.
3. a)Kelime listelerinin hatırlanmasında ki yanlışlıkların özellikleri, hafızanın , duyulardan girenin konuşma tepkisiyle çıkmasını aşan bir merkezi süreç içerdiğinin kanıtı olarak yorumlanmıştır. Bu yorumlama da yürütülen muhakemeyi belirtiniz.
b)Seçmeli reaksiyon zamanının basit reaksiyon zamanından uzun olması, yukarıda sözü edilen muhakeme ile ilişkiye getirilebilir mi?
4. ‘‘ Sartre , hayatın akışı içinde kimin ne zaman ne yapacağından emin olunamaz demekte haklı olabilir ; fakat bu nedenle psikolojinin bir bilim olamayacağı , zorunlu bir sonuç olarak bu fikirden çıkarılamaz.’’ Yorumlayınız.
5. ‘‘Zeka, dikkat, hayal gücü, düşünme kavramları, zihni kavrayış tarzımızdır. Bu ayrı kavramların varlığı, zihnin işleyişin de ayrı olduğu anlamına gelmez.’’ Değerlendiriniz.
6. ‘‘ Sosyal psikoloji de, sonuçta, bireyi inceler .’’ Açıklayınız.
7. ‘‘ Öğrenme teorisi algı teorisinden bağımsız olamaz.’’Yorumlayınız.
8. ‘‘Ruh kavramı ne kadar metafiziksel ise, madde kavramı da o kadar metafizikseldir.’’ Değerlendiriniz.
Prof. Dr. Yılmaz Özakpınar
ZİHİN TEORİSİ
Ara sınavı 17.12.1996
1. Bütün bilimler deneyimden hareket etmek zorundadır. Wundt’a göre , doğa bilimleri ile psikolojinin deneyimi kullanış tarzı arasındaki fark nedir ? İfade ediniz eleştiriniz.
2. Modern bilimin metodu açısından, Watson’un objektiflik anlayışında ki yanılgıyı analiz ediniz.
3. Uyaran uygulama hızı, duyu adaptasyonunu nasıl etkiler?
4. İnsanda ki sembolik düşünme ve temsil yetisi, insanı hayvandan ayıran en önemli zihinsel kapasitedir. Fakat insanla hayvanın aynı metodolojik çerçevede incelenmesinin engellemez. Yorumlayınız ve ‘ ‘ zihin’’ kavramını, psikolojik araştırmalara kılavuzluk edebilecek şekilde objektif olarak inşa ediniz.
5. Algısal illüzyonlar, sistem dışı acayiplikler midir, yoksa algı sisteminin işleyiş prensiplerinin sonucu mudur?
6. Klinik psikolojide ve psikiyatride hastaya, diğer tıp dallarıyla ilgili hastalıklarda olduğu kadar yardımcı olunamayışının nedeni sizce nedir ?
7. Bir teoriye nasıl ulaşıldığı onun bilimsel değerini olumlu ya da olumsuz etkilemez . Açıklayınız.
8. Bilimde ‘‘bilgi’’ den kastedilen nedir ?
Prof. Dr. Yılmaz Özakpınar
ZİHİN TEORİSİ
2.Ara sınavı 08.04.1997
Lütfen okunaklı ve düzgün cümlelerle yazınız..
1. Behaviorizmin, Gestalt psikolojisinin ve İnformation teorisinin ‘‘uyaran’’ kavramlarını karşılaştırınız.
2. Ferdi farklar ve kanun ilişkisini açıklayınız.
3. Fizikçi ile psikoloğun , araştırıcı olarak konumları ve yaklaşımları Wundt’a göre nasıldır ? Wundt’un görüşü , bizim bugünkü anlayışımıza uyuyor mu ?
4. Doğal dil büyük ölçüde ‘‘redundancy’’ ( kestirilebilirlik ) gösterir. Bu özelliğin temeli nedir ?
5. Sartre’nin psikoloji bilim olmaz iddiasını inceleyiniz ve görüşünüzün gerekçesini ifade ediniz.
6. Bilimin objektiflik niteliği ile bilimin hakikati yansıtması aynı şey midir? Yorumlayınız.
7. Dikkat objektif bir kavram olarak nasıl formüle edilir ve nasıl incelenir ?
8. Şartlı refleks olgusunun psikolojiye en büyük yararı , öğrenilmiş tepkiyi bir alet gibi kullanarak hayvanın dikkatindeki değişmeleri inceleme imkanı vermesidir. Broadbent bu sözlerle şartlı refleksin ne gibi özelliklerine işaret etmiş oluyor ?
